tags: Queer/crip, Activism, Disability, Art, Azerbaijan

In the Caucasus, especially in Azerbaijan, writing about women, LGBT rights, and gender discrimination in general is not so popular or well accepted. When I searched for lesbian women, especially members of the LGBT community, I found that most of them hide their identities to avoid embarrassment and harassment in the society. Some of them wanted to give an interview while a few wrote down their feelings. So I decided to write their stories in the form of letters.

Dear Mom, I wish you would read the letter.

It took a long time to understand and accept that I was different while living in a remote village. When I was in sixth grade, I started to feel changes in my body that I couldn't understand.
I had a soft corner for my English teacher for the first time. When I didn't see her, I started to miss her. I remember listening to her carefully, waiting to see her and I still remember her in all my experiences. These memories strengthen me and connect me to life.
I had very strange feelings as well as embarrassment. I couldn’t understand this strange attraction. Who could I talk to about this feeling?

Mom, for the first time I wanted to share this with you, but I was shy. I was afraid I would lose my relationship with you. I hated my father because he made you cry. My friends, who I had been friends with for years, walked away when they found out that I was “different”. Living in fear of losing you is very frustrating for me.

When I was studying in the university, I decided to cut my hair short for the first time and after that you didn’t talk to me. You seem to be beginning to understand that I'm different. If you only knew how lonely I felt, I was suffering.
I could not be the child you want to see,mom. Sorry...

You really want me to wear a wedding dress and get married but I can't explain to you that I'm different. I simply can't ... After all, if you love me as I am, you will accept who I am. You complain about the pandemic and can't walk down the street, so you complain about not being able to have a cup of tea and talk to your neighbor. You wish for birthdays and weddings. You complain that you can't fit in the frames when you are alone in the four walls of the house.

You know how I have been afraid of the judgments that have kept me in isolation from you, my father, my relatives, my friends for years. How I was shocked by stereotypes and exclusion.

I am 23 now, who is not afraid to go hungry, to be alone between four walls. Only you can see me. If you can feel the pain that is raging inside me, mother.

Rumors began to circulate among my relatives. They began to realize that I was not wearing a woman's accessories. They said she dresses like a man and doesn't wear make-up. It's as if she's a man, not a woman. They make fun of me, they make fun of me.

I write my words on white paper. How can I show my family who I am with in the picture frame? For years, I lived with an identity that was hidden from me, from my classmates, from my friends, and even from my mother. I feel the coldness of the iron chain of stereotypes in my arms. There is a woman living inside me. It's like an experimental mouse doomed to live with its mouth closed for years in a box. A dumb, dumb animal. I live in a society laboratory that expects me to do what I expect, not what I want. Who will win, who will be the victim?

I am 32 years old and I am an editor by profession but unfortunately, I am unable to find a job. I love cycling, watching football and animals. I even have two cats at home. My favourite hobby is to buy different flowers and shrubs and take care of them. I live with my mother and I have no idea how she would react if she knew I was a lesbian. But I do not want to lose her. I have a girlfriend for 8 years and I am happy with her.

My name is Michelle, I am 22 years old. I identify myself as a gay (lesbian). I am a free woman. I work and earn my living and I have no financial dependence on my family. I have tried myself on many jobs, and the money I earn is mainly through promotional jobs at supermarkets. I am a social worker and an amateur actress.

I was born and raised in a traditional, heteronormative Azerbaijani family, so I have always tried to overcome certain feelings I have. I had never revealed my identity as a LGBT individual until three years ago. When I was twelve or thirteen, I liked a girl in school but I was very shy because I was told that all such attractions are "sickness, sin, and immorality." Therefore, I always kept my sexual orientation a secret and pretended to be heterosexual like everyone else. This lasted a few years until I fell in love with another girl. So I started doing a lot of research about this feeling inside of me. I was no longer the previous person, and this time I was very strong and was not afraid to tell everyone about my sexual orientation. Even if I am at risk of being abandoned by my family, I will still not give up on my real identity.

My family is phobic to gay relationships. I know they won't accept me like that, because we have a lot of arguments about it at home. My relationship with my mother is good, but when it comes to LGBTQ, it gets too bad. No matter how homophobic she is, I can't give her up because I love her. I know people won't accept me. My relationship with my father hasn’t been great. I cannot discuss such issues as LGBT with him or even gender equality.

Certainly, homosexuals are more discriminated against in society by men. Another reason why I am less discriminated against is that I am dedicated at my work, in my family relationships and in other environments. However, I have been subjected to sexual and psychological pressure regarding my sexual orientation. You would see a lot of criticism of alternate sexuality on social media by men. Men want to prove that I chose my sexual orientation because of the lack of men in my life. Some even send nude pictures and pictures of their money to me. Since there is no point in talking to such disgusting people, I do not bother about them.

I can see that my psychological problems are getting worse. This mental tension is not only due to my family, but also due to the extension of pandemic quarantine. I also have a gynecological problem. The remedy to this problem is very expensive and requires constant treatment. It’s not certain even after surgery whether I will get rid of my daily pain or if I will feel healthy. But as I said, I have been in this situation for the last few months, and although it is critical, I can’t seem to find a solution in the near future.

Note: Due to the Covid-19 pandemic, there are many LGBT members in Azerbaijan who are unable to find a job at all. This leads to many economic and psychological problems. Most of them are forced to live in rented houses away from their families due to their homophobic behavior. Moreover, due to reduced financial resources, they have difficulty paying rent and surviving during this quarantine period.

tags: Queer/crip, Activism, Disability, Art, Azerbaijan

Qafqazda, xüsusilə Azərbaycanda lgbtq haqqları və ümumiyyətlə gender diskriminasiyası haqqında yazmaq elə də populyar və çox da məqbuledilən deyil. Xüsusilə LGBTQ üzvü olan lezbiyan qadınlar haqqında axtarış edəndə onların əksəriyyətinin utanc hiss etdikləri və cəmiyyətdə qısnamalardan qorunmaq üçün kimliklərini gizlədiklərinə rast gəldim. Kimisi müsahibə vermək istədi , kimisi də içindəki hissləri məktub şəklində yazıb göndərdi. Ona görə onların bir neçəsinin hekayələrini məktub şəklində təqdim etməyi qərara aldım.

Əziz ana, kaş bu məktubu oxuya biləydin.

Uzaq bir kənddə yaşayaraq fərqli olduğumu başa düşmək və onu qəbul etmək xeyli vaxt aldı. Altıncı sinifdə oxuyanda bədənimdə başa düşə bilmədiyim dəyişiklikləri hiss etməyə başladım.

İngilis dili müəllimi üçün ilk dəfə xoş hisslər keçirməyə başladım. Onu görməyəndə darıxırdım. Hələ də onunla bağlı xatirələr mənə güc verir, həyata bağlayır.

Çox qəribə hisslər keçirirdim. Həm də utanırdım. Bu qəribə cazibəni başa düşə bilmirdim. Hisslərim haqqında axı kimlə danışa bilərdim?

İlk dəfə bunu səninlə bölüşmək istədim, ana. Amma çox utanırdım. Səninlə münasibətimizin pisləşəcəyindən qorxurdum. Atama səni incitdiyinə görə nifrət etdim. İllərlə dostluq etdiyim dostlarım, mənim “fərqli” olduğumu biləndə uzaqlaşdılar. Səni itirmək qorxusu ilə yaşamaq da məni bir tərəfdən qıcıqlandırır.

Universitetdə oxuyanda ilk dəfə saçlarımı kəsdirməyə qərar verdim. Sənsə mənimlə danışmadın,ana. Deyəsən, mənim fərqli olduğumu artıq sezməyə başlamısan. Necə tənha olduğumu bircə bilsəydin,necə əzab çəkdiyimin fərqinə varsaydın kaş ki…

Görmək istədiyin övlad ola bilmədim, anacan. Bağışla…

Gəlin paltarı geyinib ərə getməyimi çox istəyirsən,bilirəm. Amma fərqli olduğumu izah edə bilmirəm. Bütün bunlardan sonra məni olduğum kimi sevsən, fərqliliyimi də anlayıb qəbul edəcəksən. Buna ümid edirəm.

Pandemiyanın yaratdığı vəziyyətdən gileylənirsən ki küçəyə istədiyin vaxt çıxıb gəzə, bir stəkan çay içib qonşularla deyib gülə bilmirsən. Ad günü məclisləri və toy şənlikləri üçün burnunun ucu göynəyir. Dörd divar arasında tək qaldığın zaman çərçivələrə sığa bilməməkdən gileylisən.

Bəs illərdir məni atamla səndən , qohumlarla dostlarımdan ayıran qalın divarlardan- qınanmaqdan, mühakimələrdən necə qorxduğumu bilirsən,anacan ?!

İllərdir izolyasiyada keçən bir ömür yaşadığımı, əzab çəkdiyimi bilsəydin, anacan!

Artıq 23 yaşım var və aclıqdan, dörd divar arasında tək qalmaqdan artıq qorxmuram.

Məni yalnız sən görə, içimdəki ağrıları sən hiss edə bilirsən, anacan!

Qohumlarım arasında pıçapıç düşüb. Bir qadın olaraq qadınlara aid aksesuarlar taxmadığımı başıma qaxınc edirlər. Haqqımda şayiələr yayılıb. Barmaqla göstəriirlər ki, o qız kişi kimi geyinir, makiyaj etmir. Elə bil oğlandır, kişidir. Məni lağa qoyurlar,xor baxırlar.

Sözlərimi ağ kağıza yazıram.Bu mənəm. Çərçivələnmiş şəkildəki qızın mən olduğumu ailəmə necə göstərə bilərəm? İçimdə illər boyu məndən, sinif yoldaşlarımdan, dostlarımdan və hətta anamdan gizlətdiyim bir şəxsiyyətlə yaşadım.

Qollarımdakı stereotiplərin dəmir zəncirinin soyuqluğunu hiss edirəm. İçimdə bir qadın yaşayır. Sanki bir qutuda illərlə ağzını bağlı yaşamağa məhkum bir təcrübə siçanı kimiyəm. Lal, səssiz bir heyvan kimi. İstədiyimi deyil, gözləniləni etməyimi uman cəmiyyətin təcrübə laboratoriyasında yaşayan bir heyvan. Burda kim qazanacaq, kim qurban olacaq?!

32 yaşım var və ixtisasca montaj ustasıyam. Təəssüf ki,hələ də iş tapa bilmirəm.Velosiped sürməyi, futbola baxmağı və heyvanları çox sevirəm, hətta iki pişiyim var. Ən böyük xobbim müxtəlif çiçək, gül kolları alıb evdə qulluq etməkdir. Evdə anamla yaşayıram
Anam lesbiyan olduğumu bilsə necə reaksiya verər, bilmirəm.Ancaq onu itirmək istəmirəm. 8 ildir ki sevgilim var və onunla xoşbəxtəm.

Adım Mişeldir və 22 yaşım var. Özümü lezbiyan olaraq identifikasiya edirəm. İşləyib öz pulumu qazanıram və evdəkilərdən heç bir maliyyə asılılığım yoxdur. Özümü bir çox işdə sınamışam, qazandığım pullar əsasən marketlərdə menecer fəaliyyətimlə bağlıdır. Özüm ixtisasca sosial işçiyəm, həm də aktrisalığa həvəsim var.

Mən ənənəvi, heteronormativ Azərbaycan ailəsində doğulub-böyüdüyümdən hisslərimin məni idarə etməsindən həmişə uzaq durmuşam. Son üç ilə qədər özümü LGBTQ fərdi olaraq adlandıra bilməmişəm.

12-13 yaşım olanda məktəbdə bir qızdan xoşum gəlirdi, lakin çox qorxurdum , çünki mənə təbliğ edilmişdi ki, belə şeylərin hamısı "xəstəlikdir, günahdır, əxlaqsızlıqdır". Ona görə də öz cinsi oriyentasiyamı həmişə gizli saxlayıb hetero roluna bürünmüşdüm. Bunun belə davam etməyəciyini anlayırdım, çünki illər sonra yenə bir qadına aşiq olmuşdum. Bu dəfə hetero rolu oynamaqdan sıxılmışdım . Ona görə də hisslərimlə bağlı çoxlu araşdırmalar etməyə, oxumağa başladım.

Maarifləndikcə artıq həmin adamolmadığımı dərk etdim və bu dəfə çox güclü idim. Qorxmadan hamıya öz oriyentasiyamı bildirdim. Hətta ailəmin məndən imtina etmək riski yüksək olsa belə, yenə də öz oriyentasiyamdan imtina etməyəcəm.

Ailəm homofobdur. Məni belə qəbul etməyəcəklərini bilirəm, çünki evdə bununla bağlı çox mübahisələrimiz olur. Anamla münasibətlərimiz yaxşıdır. Nə qədər homofob olsa da, ondan imtina edə bilmirəm, çünki onu şox istəyirəm. ELə ki söhbət LGBTQ-dən düşür, anamı tanıya bilmirəm.

Atamla münasibətlərimiz yaxşı deyil. Onunla nəinki LGBTQ, heç qadın və kişi bərabərliyindən belə danışmaq mümkün deyil. Nə qədər onları məlumatlandırmağa çalışsam da, heç bir fayda vermir. Fikirlərimə görə ayrı-seçkiliyə məruz qalmamağımın səbəbi istər iş , istərsə də ailə mühitində mübarizə aparmağım səbəb olub.

Cinsi oriyentasiyam ilə bağlı seksual və psixoloji təzyiqlərə məruz qalmışam. Sosial şəbəkələrdə dəfələrlə kişilər tərəfindən mənə təzyiqlər göstərilib. Onlar cinsi fərqliliyimi ətrafımdakı kişilərin seksual baxımdan yetərsiz və təcrübəsiz olmağı ilə əlaqələndirir və seksual təzyiqlər edirlər. Hətta pullarının və öz bədənlərinin çılpaq şəkillərini mənə atırlar. Onlarla danışmağın bir mənası olmadığına görə heç bir mübarizə üsuluna əl atmır və özümü yormuram.

Getdikcə psixoloji problemlərimin gücləndiyin görə hiss edə bilirəm. Bütün bu gərginliyin səbəbi təkcə ailəm üzündən deyil, həm də karantinin rejiminin yaradtdığı fəsadlarla bağlıdır. Həmçinin ginekoloji problemlərim də mövcuddur. Bunun həlli çox baha və davamlı müalicə tələb edir , hətta əməliyyat oluna bilsəm, artıq hər gün bədənimdə dözülməz ağrılar baş verməz və özümü yaxşı hiss edərəm. Lakin dediyim kimi indiki dövr üçün vəziyyətim son bir neçə ay içində pisləşsə də , maddi imkan yetərsizliyi ucbatından əlimdən heç nə gəlmir.

Qeyd: Covid-19 pandemiyasına görə Azərbaycanda işləyə bilməyən və ümumiyyətlə iş tapa bilməyən xeyli LGBTQ üzvləri var. Bu da bir çox iqtisadi, psixoloji və tibbi problemlərə gətirib çıxarır. Onların əksəriyyəti evdəki homofobik çıxışlar səbəbindən ailəsindən kənar, kirayə evlərdə yaşamağa məcburdurlar. Lakin pandemiya səbəindən maliyyə imkanlarının azalmasına görə kirayə pulunu verməkdə çətinlik çəkirlər.