Язык / Language:
English
Azerbaijani
Out of their window
Parvana Rahimova
Baku, Azerbaijan, July 2020
tags: Queer/crip, Activism, Disability, Art, Azerbaijan
"This world is not strong enough to stand my colors."

Isa Shakhmarli , a 20-year-old LGBT activist in Azerbaijan, committed suicide in 2014 after posting this on his Facebook account.

In an interview with the press before his death, he said he was harassed by relatives and his university because he was a gay. After this incident, many LGBT individuals began to disclose their gender identity explicitly.

LGBT identity is not welcome in patriarchal Caucasian society. Life in Azerbaijan is not easy for LGBT people. Homosexuality is legal in Azerbaijan in 2000. Gay relationships and different sexual orientations are not illegal, but this is by no means enforced, regulated or accepted by the society.

Seymour Nazar, a 21-year-old LGBT activist and organizer of the feminist movement for three years, believes that Shahmarli's suicide has changed the society.

"After the Isa Shakhmarli case, the LGBT community seemed a bit visible. Because they still use the words ‘петуха’ (rooster), a blue, sexual minority referring to us. But at least society has learned the concept of LGBT now. After this incident the media started featuring LGBT individual’s stories and interviews were published. Our voices started to be heard."

Gender expert Ms Zumrud Jalilova believes the media's role in promoting hate speech in society is devastating.

"According to the media, the propaganda of heterosexual relationships is the most important thing, other relationships and information are not made public or biased and misrepresented. I think people with different gender identities or different sexual orientations are misused to entertain, aggravate or attract the attention of viewers of TV shows."

Seymour left his conservative family because of his gender identity and lives in a rented apartment in the capital, Baku. As a painter and a tattoo artist, Seymour is different in appearance from others of his age. This creates difficulties in his daily life:

“I was threatened because of my appearance. People’s rage for such a person who has piercings and long hair stems from patriarchal society. It shows that the society is male dominated and hates males being feminine."

Seymour has sheltered several homeless LGBT people for months who had to leave their homes. Seymour is concerned about the seriously current situation of LGBT people.

“It is difficult for LGBT individuals to go out without hiding their sexual orientation, ”he says. In particular, LGBT individuals can’t get university education and have difficulties in finding a job. It is extremely difficult for them to get regular education in school or university because they have been ridiculed, beaten and bullied. Trans men are also discriminated against. Therefore, it is rare to see LGBTs who have completed university education."

Seymour has repeatedly played an active role in the actions of the Azerbaijani feminist movement with other LGBT individuals.

"We protested against the sovereignty of society by patriarchal laws," he said.

Azerbaijan was chosen as the worst place for LGBT community in Europe ranking 49th in homophobia.
Gender expert Ms Saadat Abdullazda explains this illegal arresting of LGBT individuals, in some cases, torture and patriarchal traditions to homosexuals and transgender people:

"Azerbaijan maintains the category of the most homophobic country among European countries due to hate speech against LGBT members and the events of September 2017. The society is not open minded towards different gender identities. There are predefined female and male roles accepted as a standard in the society. Any deviation from these have unpleasant repercussions. "When people express themselves freely, society excludes and isolates them and they are subjected to discrimination and oppression."

Most trans women are forced to work as a sex workers because they are rejected after interviews by companies. Seymour Nazar says, there is demand for trans women in the sex industry.

"Because there is no concept of freedom of sexual choices in this society."

Gulnara Mehdiyeva, an activist from the Nefes group, noted that LGBT individuals are often excluded from various sectors of the labor market. This raises serious questions about discrimination against workers.

According to gender expert Ms Zumrud Jalilova, new laws are needed to address this -

"One out of four LGBT people working has said that they have been discriminated against at their workplaces in recent years. More than a quarter of trans individuals who have worked or applied for jobs over the past year have either been rejected or were selected for a lower work profile."

There is increasing pressure on them in the society as well as a lack of platforms to support LGBT individuals economically and psychologically. The Covid-19 pandemic made their lives much worse.
Aga
Aga, 23, was exposed to the biggest trauma of his life when he first studied at university, discovering his sexual identity.
"My dark days started when students knew I was a gay."

"Students at the university bullied me, mocked me, and I could not socialize at all. I could not even go to have a meal in the university canteen. It was a mental torture for months. I realized that the more I get away from something, the more it hurts me because of my gender identity. So I protested against people who discriminated and bullied me."

Aga, tired of living secretly, is now happy to say that he is bold and free.

"I didn’t consciously choose this sexual identity of mine but if I had a chance to be born again, I would still be a LGBT individual."

The family's only son Aga still does not have the courage to share with his parents his feelings about his identity.

"My family wants me to get married. I don't know how to say this to them but I don't want to ruin my relationship with them, especially with my mother."

Aga believes that one day gay couples can walk hand in hand proudly on the streets without fear or embarassment.
Onların pəncərəsindən
Azərbaycandan sənədli hekayələr.
Mətn, şəkillər: Pərvanə Rəhimova
tags: Queer/crip, Activism, Disability, Art, Azerbaijan
“Bu dünya mənim rənglərimi daşıya biləcək qədər güclü deyil,”

2014-cü ildə Azərbaycanda 20 yaşlı LGBT aktivisti İsa Şahmarlı Facebook hesabında bunları yazdıqdan sonra intihar etmişdi.

Ölümündən öncə mətbuata verdiyi müsahibədə o, homoseksual olduğu üçün yaxınları tərəfindən və universitetdə təzyiqlərə məruz qaldığını bildirirdi. Bu hadisədən sonra bir çox lgbt fərdləri öz gender kimliklərini gizlətmədən açıq şəkildə ifadə etməyə başladılar.

Patriarxal Qafqaz cəmiyyətində LGBT kimliyi heç də müsbət qarşılanmır. Eləcə də Azərbaycanda LGBT nümayəndələri üçün həyat asan deyil.

2000-ci ildən bəri Azərbaycanda homoseksuallıq qanunidir. Eyni-cinsli insanlar arası münasibətlər və müxtəlif cinsi oriyentasiyaların olması qeyri-qanuni deyil, Lakin müxtəlif cinsi oriyentasiya heç bir formada qanunla tanınmır və tənzimlənmir.

3 ilə yaxındır ki, aktivist və feminist hərəkatının təşkilatçılarından biri, LGBT fərdi 21 yaşlı Seymur Nazar Şahmarın intiharının cəmiyyətdə dəyişikliklər yaratdığına inanır.

“İsa Şahmarlı keysindən sonra lgbt icması sanki bir qədər görünür olub. Çünki indiyədək bizim haqqımızda petux, mavi, cinsi azlıq sözlərini işlədirlər. Ancaq ən azından cəmiyyət indi lgbt anlayışını öyrənə bilib. Əslində bu yaxşıdır. Bu hadisədən sonra lgbt fərdlərinin həyat hekayələrini, intervülərini çap edən jurnallar tapıldı. Bizim də səsimizi eşitməyə başladılar.”

Gender məsələləri üzrə mütəxəssis Zümrüd Cəlilova cəmiyyətdə nifrət nitqlərinin təbliğində medianın rolunu əvəzolunmaz hesab edir.

“Burada heteroseksual münasibətlərin təbliğatı əsas yer alır, digər münasibətlər və məlumatlar cəmiyyətə təqdim olunmur və yaxud qeyri-obyektiv və yalnış tərzdə çatdırılır. Hesab edirəm, TV-da təqdim olunan verilişlərdə müxtəlif gender kimliyi və yaxud fərqli cinsi oriyentasiyası olan şəxsləri insanları əyləndirmək, qəzəbləndirmək və yaxud diqqət cəlb etmək üçün istifadə edirlər.”

Seymur gender kimliyinə görə konservativ düşüncəli ailəsini tərk edib paytaxt Bakıda kirayədə yaşayır. Artivist və rəssam olan Seymur xarici görünüşünə görə başqalarından fərqlənir. Bu da onun gündəlik həyatında çətinliklər yaradır:

“Xarici görünüşümə görə mənə qarşı təhdidlər çox olub. İnsanların feminin görünüşlü adamlara sırf saçını uzadıb, yaxud rənglədiyinə, pirsinq taxdığına görə qəzəb, nifrət bəsləməsi sadəcə cəmiyyətdəki patriarxal münasibətlərdən irəli gəlir. Bu həm də cəmiyyətin qadına, qadın kimi görünməyə qarşı nifrətidir.”

Aylarla evindən qaçan və ya evsiz sayda onlarla LGBT fərdlərinə evində yer verən Seymur lgbt fərdlərinin mövcud durumunu ürək açan saymır.

“Xüsusilə LGBT fərdlərinin təhsil səviyyəsi aşağıdır və iş tapmaqda çətinlik çəkirlər. Xüsusilə trans kişilərin universitet təhsili almaq imkanları həddən artıq zəifdir. Çünki o insanlar məktəb vaxtından görünüşlərinə görə ələ salınır, döyülür, bir sözlə bullinqə məruz qalırlar. Ona görə də nadirən bir ya iki LGBT fərdi universitet təhsili ala bilir.”

Seymur bir neçə dəfə Azərbaycan feminist hərəkatının aksiyalarında digər LGBT fərdləri ilə birgə aktiv iştirak edib. O vurğulayaraq qeyd edir ki

“biz cəmiyyətin patriarxal qanunlarla idarə edilməsinə qarşı etiraz etmişik.“

Azərbaycanda LGBT fərdlərinin öz cinsi oriyentasiyalarını gizlətmədən yaşaması çətindir. Belə ki Avropa ölkələri arasında qatı homofob ölkə olaraq 49-cu yerdə qərarlaşan Azərbaycan Avropada LGBTQ icması üçün ən pis yer adlandırılıb.

Gender məsələləri üzrə mütəxəssis Səadət Abdullazdə bunun səbəbini LGBT fərdlərinin qanunsuz həbs edilməsi, bəzi hallarda geylər və transgender şəxslərə işgəncə verilməsi və patriarxal ənənələrlə izah edir:

“Cəmiyyət fərqli gender kimliklərinə açıq deyil. Çünki cəmiyyətin standart qəbul etdiyi qadın və kişi rolları var. Əgər kimsə bu standart rolu qəbul etməyib özünü azad şəkildə göstərirsə, cəmiyyət onu təcrid edir, dışlayır. Nəticədə nifrət nitqləri və 2017-ci ilin sentyabrında lgbt üzvlərinə qarşı baş verən hadisələrə görə Azərbaycan homofob ölkə olaraq tanındı”

Hazırda cəmiyyətdə LGBT fərdlərinə qarşı təzyiqlərin gündən-günə artması və onlara iqtisadi və psixoloji cəhətdən dəstək verən platformaların olmaması, eləcə də pandemiyanın yaratdığı çətinliklər onların həyatlarını daha da çətinləşdirib.

Trans qadınların əksəriyyəti məcbur olub seks işçiliyinə üz tuturlar. Seymur Nazar deyir ki seks işçiliyi industriyasında trans qadınlara daha çox tələb var.

“Çünki cəmiyyətdə azad seks anlayışı yoxdur.”

Nəfəs qrupundan olan aktivist Gülnarə Mehdiyeva vaxtı ilə qeyd edib ki, LGBT fərdləri tez-tez əmək bazarındakı müxtəlif sektorlardan kənarlaşdırılırlar. Bu məsələ işçilərə qarşı olan ayrı-seçkilik barədə ciddi suallar doğurur

Gender məsələləri üzrə mütəxəssis Zümrüd Cəlilovaya görə bunu aradan qaldırmaq üçün yeni qanunların qəbuluna ehtiyac var:

“İşləyən hər dörd LGBTİQ fərdindən biri son illərdə işdə ayrı-seçkiliyə məruz qaldığını deyir. Sonuncu ildə işləyən, ya da iş üçün müraciət edən transgender fərdlərin dörddə birindən çoxu gender kimliklərinə görə işdən çıxarıldıqlarını, işə götürülmədiklərini, ya da daha yaxşı vəzifədən məhrum edildiklərini deyirlər”

Aga
23 yaşlı Ağa universitetdə oxuyanda ilk dəfə gender kimliyinin aşkar edilməsiylə həyatının ən böyük travmasını alıb.

“Tələbələr biləndə ki, mən geyəm qara günlərim başladı. Universitetdə tələbələr məni dışlayır, söz atır və heç cürə çölə çıxa bilmirdim. Heç kantində belə yemək yeyə bilmirdim. Aylarla əzab çəkdim. Anladım ki bir şeydən qaçdıqca o məni daha çox əzir. Ona görə də gender kimliyimə görə məni incidən adamalara qarşı öz etirazımı bildirməyə başladım.”

Kimliyini gizli yaşamaqdan bezən Ağa artıq bunu azad deyə bildiyi üçün indi özünü xoşbəxt sayır.

“Bu kimliklə yaşamaq məndən asılı deyil və bir də doğulmaq şansım olsaydı yenə də lgbt fərdi olardım.”

Ailənin yeganə oğlu Ağa gender kimliyilə bağlı hiss etdiklərini hələ ki valideynlərinə deməyə cəsarət etmir.

“Bir tərəfdən atam və anam məni evləndirmək istəyirlər. Bunu necə izah edəcəyimi də bilmirəm. Onlarla münasibətlərimi pisləşdirmək çəkinirəm. Xüsusilə anamı itirmək istəmirəm.”

Ağa inanır və ümid edir ki, bir gün Azərbaycanda gey cütlüklərinin qorxmadan və utanmadan küçələrdə qürurla, əl-ələ gəzə biləcək.